Szanowni Państwo,

W tym tygodniu w ramach cyklicznej akcji pod nazwą „Środa z profilaktyką” Narodowy Fundusz Zdrowia przygotował film z udziałem ekspertów oraz ulotkę zawierającą informacje nt. profilaktyki zdrowia kobiet - rak jajnika.

• To 5 najczęściej diagnozowany kobiecy nowotwór na świecie.
• Co roku u ok 3700 Polek diagnozuje się raka jajnika.
• W 75% przypadków rozpoznawany jest w stadium zaawansowanym.
• Ponad połowa przypadków raka jajnika dotyczy kobiet w wieku 50 - 70 lat.

Czym jest rak jajnika?

Rak jajnika jest spowodowany nieprawidłowym i nieustającym wzrostem komórek nowotworowych wywodzących się z komórek jajnika. Wyróżnia się dwa rodzaje nowotworów jajnika: nabłonkowy, który jest częściej rozpoznawany i nienabłonkowy. Biorąc pod uwagę rokowanie i wzrost, wyróżniamy dwa typy:

• typ I rozwija się z nowotworów łagodnych lub o granicznym stopniu złośliwości. Wykrywany jest częściej na początkowym etapie.
• typ II występuje częściej niż typ I. Ma charakter złośliwy i szybko rozwija się w otrzewnej. Zazwyczaj rozpoznaje się go w mocno zaawansowanym stadium.

Czynniki ryzyka

Częstość występowania raka jajnika rośnie wraz z wiekiem.

Gwałtownie wzrasta w okresie pomenopauzalnym.

Wśród głównych czynników ryzyka wymienia się:

• genetyczne, które stanowią 15% wszystkich zachorowań i dotyczą mutacji genów BRCA1 i BRCA2;
• stymulacja owulacji;
• niepłodność, bezdzietność;
• endometrioza;
• nadmierna masa ciała;

Objawy

W pierwszym stadium nowotwór rozwija się w organizmie w sposób utajony, bezobjawowy dlatego wykrywa się go zwykle już w zaawansowanych stadiach.

Najczęstsze objawy to:

• krwawienia z pochwy;
• ból w podbrzuszu;
• problemy z oddawaniem moczu, poprzez ucisk wywierany na narządy sąsiednie (drogi moczowe, układ pokarmowy);
• uczucie ciągłego zmęczenia.

Chorobie towarzyszą objawy gastryczne, takie jak: wzdęcia, powiększenie obwodu brzucha, uczucie pełności, odbijanie, zaparcia lub biegunki.

U osób z zaawansowanym rakiem jajnika poza obecnością guza w jajniku może występować płyn w jamie brzusznej. Poza tym stwierdza się podwyższone stężenie antygenu CA-125.

Profilaktyka raka jajnika

Pacjentki z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia raka jajnika (w wywiadzie) powinny poddać się badaniu genetycznemu na obecność mutacji genów BRCA1 i BRCA2. Z uwagi na duże ryzyko

zachorowania na raka jajnika u nosicielek tych mutacji zaleca się obustronne wycięcie przydatków po zakończeniu planów rozrodczych.

Do głównych działań profilaktyki nowotworowej zalicza się:

• prowadzenie prozdrowotnego trybu życia;
• ograniczenie czynników ryzyka;
• regularne wizyty ginekologiczne (w tym USG przezpochwowe).

Pełny materiał filmowy wraz z ulotką znajduje się na stronie:

https://akademia.nfz.gov.pl/profilaktyka-zdrowia-kobiet-rak-jajnika/